#8E NMR Terpene

1. Đặc điểm cấu trúc và phân loại các hợp chất Terpene

Terpene có gốc từ một tên cổ (terpentin) để chỉ tên một loại nhựa cây, giống như kiểu nhựa thông. Thực vật, nhất là các loại cây lá kim thường có chứa terpene. Một số loại sâu bọ côn trùng cũng có thể tiết ra terpene như một vũ khí hóa học để tự vệ khi bị kẻ thù đe dọa hay tấn công. Terpene nói chung có mùi rất nồng và hắc.

Lớp chất terpene rất phong phú, đa dạng, với khoảng 23.000 hệ từ đơn giản đến phức tap, gồm cả mạch thẳng và mạch vòng. Một số lớp chất hay phân lớp chất khác cũng rất quen thuộc và phổ biến như terpenoid hay steroid thực ra cũng là biến thái hay có họ hàng gần với terpene.

Về mặt cấu trúc hóa học, terpene được xây dựng từ các đơn nguyên gốc có tên: Isoprene - C5H8.

Isoprene: Phần trái gọi là "đầu", phần phải là "đuôi".

Các đơn nguyên Isoprene ghép nối với nhau, thường là đuôi đơn nguyên này nối với đầu đơn nguyên tiếp theo, tạo nên các terpen với công thức chung là (C5H8)n.

Beta Carotene (có nhiều trong củ cà rốt), do tác động của các enzime sẽ chuyển thành Viatamin A

2. Đặc điểm cấu trúc và phổ NMR của Terpene

• Terpene thường có mặt trong các mẫu dùng dung môi ưa béo để chiết (như dichloromethane, ethyl acetate). 
• Dung môi NMR dùng hòa tan terpen phổ biến là CDCl3, C6H6, MeOD (lipophylic hay medium lipophilic).
• Vùng phổ CH, CH2, CH3 có rất nhiều tín hiệu, gây nên hiện tượng chồng chập tín hiệu ở vùng 0.9 - 2.0ppm
• Phổ 1H NMR và 13C NMR có rất nhiều tín hiệu methyl (CH3).
• Số nguyên tử carbon (C) của terpene thường (nhưng không bắt buộc) là bội số của 5.
• Nguồn gốc thực vật (cây nào, họ gì) có thể giúp nhận ra terpene.
• Terpene (cũng như alkoloid) rất khó nhận biết vì bản chất hóa học dị thể của chúng. 
• Để phân tích phổ mẫu terpene thường phải cần đến các dạng phổ 2D NMR. Phổ HSQC-TOCSY được xem là công cụ đặc hiệu xủ lý hiện tượng chồng chập tín hiệu trên phổ NMR mẫu terpenes. 

3. Một số ví dụ NMR các hợp chất terpenes

(Đang viết)